Fake news a prawda. Jak rozpoznać fałszywą informację?
Fake news a prawda - jak cienka jest granica między dezinformacją i faktem? Niestety, sieć z roku na rok zdaje się coraz bardziej zapełniać nieprawdziwymi wieściami, a wspomniana granica się zaciera. Radzimy więc, w jaki sposób uchronić się przez fałszywą informacją oraz jak ją skutecznie rozpoznać.
Fake news a prawda - czasami naprawdę trudno jest niestety odnaleźć cienką linię, które je dzielą. We współczesnym natłoku informacji, szczególnie tych pojawiających się w internecie, każdemu z nas potrzebne są narzędzia, które ułatwiają skuteczne rozpoznawanie fałszywych, zmanipulowanych doniesień. Wśród nich wylicza się oczywiście między innymi portale fact-checkingowe, gdyż ich głównym zadaniem jest właśnie znajdowanie fake newsów oraz przekazywanie dalej, że nie należy im ufać.
Fake news a prawda - jak wykryć fałszywą informację?
Każdy z nas może przestrzegać kilku łatwych zasad, które pomogą w bezpiecznym korzystaniu z sieci. Najważniejsze z nich wyliczyli przedstawiciele Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich, którzy stworzyli krótki "poradnik" dla każdego odbiorcy mediów. Oto główne kroki:
- Dokonanie analizy źródła informacji
- Zapoznanie się z pełną treścią wiadomości, a nie tylko z samym jej nagłówkiem
- Zweryfikowanie daty publikacji
- Sprawdzenie wiadomości w pomocniczych źródłach
- Rozważenie, czy nie jest to żart lub satyra
- Skontaktowanie się z ekspertami i zapytanie ich o opinię
- Zastanowienie się, czy nasze poglądy nie wpływają na osąd
Kilka miesięcy temu internautom w samodzielnym fact-checkingu pomagali także przedstawiciele Polskiej Agencji Prasowej we współpracy z Facebookiem. W ich kampanii społecznej doradzano, aby dokładnie sprawdzać adres strony, na której odnajdujemy daną informację, nie ufać w pełni nagłówkom, gdyż te często okazują się znacznie przesadzone, weryfikować źródła, daty opublikowania artykułów, ale też zwracać uwagę na formatowanie i zdjęcia umieszczone na stronie.
Poza tym warto szukać konkretnych dowodów, które potwierdzają treść danego newsa, oraz zapoznać się z opiniami ekspertów. Istotna jest także pamięć o tym, że niektóre nieprawdziwe wieści są publikowane celowo, w celach satyrycznych. Jeżeli tak, to na danej stronie powinna się znajdować konkretna informacja na ten temat (jak na przykład na ASZdzienniku).
Jeżeli więc jakaś informacja od razu wydaje nam się mało prawdopodobna, podejrzana lub po prostu chcemy upewnić się, czy jest całkowicie prawdziwa, warto każdorazowo weryfikować ją w więcej niż jednym źródle. Opinie specjalistów, dokładne sprawdzenie daty oraz adresu strony także powinny pomóc w czasie samodzielnego fact-checkingu.
